Genel adı Carassius auratus auratus. İnsanoğlunun üzerinde bu kadar uğraştı bir balık türü daha yoktur sanırız.

Yüzyıllarca Çin imparatorlarının ilgi odağı olmuş, imparatorun gözünü okşayacak balık varyeteleri elde etmek için çok çalışılmıştır.

Bugünkü geniş varyete yelpazesi bu çalışmalardan doğmuştur. Golfish (Japon balığı), sazan balığının bir uzantısıdır. Bir akvaryum balığı olmaktan çok, özel havuzlarda beslenmeye daha uygun bir yapısı vardır.

Maalesef “pasaklı balık” olarak ün yapmıştır. Bunun nedeni, mütemadiyen kum içinde yiyecek aramaları ve bu esnada zemindeki kalıntıları havalandırıp suyu bulandırmalarıdır. Ancak bu davranış biçimi, filtrasyonu iyi yapılan akvaryumlar için bir avantajdır. Dekorlar arasında sıkışmış artık maddeleri hareket ettirmeleri, filtrelerin işini kolaylaştırıcı bir faktör olabilir.

En az 100-120 lt akvaryumlarda barındırılması önerilir. Esasen akvaryumun nasıl düzenlendiğine pek aldırmaz. Karakter bakımından sürekli zeminde yiyecek arar. Ağzına aldığı kum içindeki yiyecekleri yutar ve kumu tekrar çıkartır. Bu yüzden, özellikle yetişkin bireylerin konacağı akvaryum zeminine çok ince kum serilmemelidir (solungaçlarını tıkama ihtimali). Zemin malzemesi yeterince kalım ve bitkiler de yeterince derin dikilmelidir. Eğer bitkilerin uzun süre kalması isteniyorsa, balığın yiyebileceği bitkiler seçilmemelidir.

Akvaryum suyunun haftada bir olmak üzere kısmen değiştirilmesi oldukça faydalıdır (1/4 oranında). İdeal asitlik nötral veya hafif baziktir (pH 7.5), uygun sıcaklık 15-24°C’dir (18°C önerilen).

Bilinen en uzun yaşamış goldfish ömrü 43 yıl olarak kayda geçmiştir. Bu çok sıra dışı olmakla beraber, ideal şartlarda ömürleri 10 yıldan fazla olabilir. GEnel olarak ulaştıkları maksimum büyüklük 30 cm civarıdır.

Diyet bakımından ağırlıklı olarak otçuldur fakat hayvansal gıdaları da severek tüketir (omnivor). Bu bakımdan beslenmesi kolaydır. Genel yemlemede proteini düşük bitkisel yemler seçilmeli, düzenli aralıklarla yüksek proteinli yem verilmelidir.

Karma akvaryumlara konacaklarsa, diğer balıkların kesinlikle agresif olmamaları gerekir. Agresif balıklar ciddi biçimde yaralanmalarına ve/veya ölmelerine sebep olabilir.

Yetişkinlerde sadece üreme döneminde cinsiyet ayırımı yapılabilir. Bu dönemde erkeklerin başında ve solungaç sınırlarında küçük beyaz kabarcıklar bulunur. Bunun dışındaki dönemlerde fark belirsiz olsa da, dişilerde anal yüzgecin, erkeğinkine göre daha konveks olduğu söylenir. Kur yapma dönemi sonunda dişi 1000 kadar yumurta döker